Spanning in je relatie door corona

Iedereen was aan het zorgen, stressen, overleven en verliezen. Er wordt ook wel gesproken over collectieve rouw. De coronacrisis raakt ons allemaal, in meer of mindere mate. De spanning van het afgelopen jaar eist zijn tol. Onze oerinstincten om te willen overleven zijn versterkt. We voelen spanning en angst, verveling en ontevredenheid. En dat nemen we allemaal mee onze relatie in.

Corona zorgt voor meer spanning in je relatie

Door de coronacrisis kwam er ineens heel veel op ons af wat voor veel spanning zorgde. Ineens moest je thuiswerken of werd je geconfronteerd met de gevolgen van corona. Voor jezelf, je geliefden, maar ook in je werk misschien.

Mensen in de zorg zagen dat patiënten door corona de zorg niet kregen die ze nodig hadden, mensen hielden zich niet aan afspraken, je draaide overuren en de wachtlijsten liepen op. Ook voor psychische zorg, ook voor relatietherapie. Dat roept stress op.

Thuis moest je de boel rond zien te krijgen. Je kind helpen met huiswerk, je huishouden doen, zorgen voor anderen die ziek waren. Vage grens tussen werk en privé. Slechte zelfzorg. Geeft allemaal stress.

De spanning van het naar de winkel gaan, mensen die onvoldoende afstand tot je hielden of dat moment dat je je mondkapje vergeten bent. Onbegrip, irritatie, verwarring. Allemaal stress.

En de balans was zoek: weinig plezier, niet lekker shoppen of uit kunnen gaan, vrienden en familie lange tijd niet zien of alleen op afstand, geen arm om je heen om je spanning weer af te laten nemen of om je te troosten. Geen mogelijkheid tot afname en dus reguleren van de spanning!

Het overmatig binnen zitten, op elkaars lip. En ieder met z’n eigen spanning en ballen die in de lucht gehouden moeten worden. Dat geeft ook spanning!

Opgebouwde spanning in je lijf

Als we al stress hadden, hebben we dat nu nog meer. We werken nog harder om alle ballen in de lucht te houden. Misschien is het nu niet meer zo hard nodig, omdat het ergste deel van de crisis voorbij is, maar hoe schakel je in vredesnaam terug naar ‘rustiger aan doen’? Die spanning lijkt wel in ons lijf te zijn gaan zitten! En dat gevoel alleen al roept ons op om te doen wat we altijd deden, maar dan wat erger.

Het is mooi dat ons brein het allemaal zo reguleert, dat je bij een schim in de schemering angst voelt en daardoor een veilige plek zoekt of even door loopt. En als je denkt dat er een auto aan komt, dat je dan opzij springt. Soms is er helemaal geen gevaar, maar voelde het toch fijn om even weg te lopen van die vreemde persoon zo ’s avonds laat of voelde het prima om weg te duiken voor wat je dacht dat een auto was die je zou gaan raken maar hij bleek gewoon af te slaan.

Bij een vermoeden van gevaar komt je brein al in actie. Je komt automatisch in de vecht- of vlucht-modus terecht. Je hart gaat sneller kloppen, je adem versnelt, je voelt spanning. Het zal wel door die schim komen, of het kwam door die auto die ineens tevoorschijn kwam. Even had je spanning en daarna zakt het weer. Niks aan de hand. We lachen om onszelf en gaan weer door. Ons lichaam komt weer in ruststand.

Of het letterlijk COVID is of een van de hierboven genoemde gevolgen, maar als je constant bezig bent met gevaar, dan is het moeilijk om de spanning nog te reguleren. Die bouwt zich op. In je lijf.

Collectieve spanning

Ik spreek de laatste tijd zoveel mensen die moe zijn, druk voelen om te presteren, zichzelf een beetje of helemaal kwijt zijn. Dit wordt echt een burnout-jaar. Iedereen is over-spannen. Te veel spanning is voor niemand goed.

We hebben collectief veel spanning opgebouwd. En nu moeten we deze spanning als de wiedeweerga gaan reguleren. Want deze spanning heeft ook invloed op je relatie.

Dus als je denkt dat je relatie al slecht was vóór de coronacrisis, lees dan even verder…

Vechten of vluchten

Spanning en hoe we daarmee omgaan kun je ons ‘overlevingsmechanisme’ noemen. Overlevingsmechanismen lagen al aan de wortel van alle spanning in relaties. Wat doe je als er verschil is? Als je je zin niet krijgt? Als je je niet gezien of geliefd voelt? Dan ervaren we ‘gevaar’. Ook al is die er helemaal niet. En dit gevoel van gevaar, van urgentie, voelen we even bij die schim of die auto, maar we voelen het dag in dag uit met onze partner. Zeker nu corona ons een jaar lang extra spanning gaf.

Onze overlevingsmechanismen worden versterkt door deze opgebouwde spanning, die er misschien pas nu echt goed uitkomt. We gaan nog meer vechten of vluchten na deze coronacrisis. Op ons werk, in ons gezin en ook in onze relatie.

Nog meer vechten kan eruit zien als:

• harder werken
• hoge verwachtingen
• klagen
• kritiek op jezelf en anderen
• verwijten maken naar je partner
• meer geruststelling nodig hebben

Nog meer vluchten kan eruit zien als:

• netflixen
• drinken en roken
• meer slaap nodig hebben
• uitstelgedrag
• meer piekeren
• je partner vermijden

We krijgen het dus eigenlijk dubbel voor onze kiezen. De overlevingsmechanismen die we allemaal hebben, zijn versterkt door de coronacrisis. Ik denk dat het heel belangrijk is dat we dat inzien! 

Voorkom een relatiecrisis

Voorkom een relatiecrisis door je te realiseren dat het een mug is, echt waar, en geen olifant. Er is waarschijnlijk helemaal geen ‘gevaar’ in je relatie. Oké, jullie maken meer ruzie dan eerst of vermijden elkaar nog meer dan eerst. Dat was het patroon al, maar nu is het wat sterker én valt het meer op. Er. Is. Geen. Gevaar.

Als je nu blijft hangen in deze overtuiging en toegeeft aan je neiging om te vechten of te vluchten, kun je een relatiecrisis verwachten. Realiseer je dus dat jullie allebei gespannen en moe zijn en even vast zitten in een patroon. Dat is geen gevaar. Maar je moet er wel iets mee.

Wat kun je doen tegen de spanning?

Stap 1 is je realiseren waar de spanning vandaan komt. Het activeert (en versterkt) je vecht- of vlucht-modus. Relativeer dit dus voor jezelf. De spanning die je voelt komt ergens anders vandaan en die plak je nu op je relatie.

Stap 2 is uit de dynamiek blijven. Ga in tegen je natuurlijke neiging. Niet vechten, maar je terugtrekken. Niet vermijden, maar in contact blijven. Geef er woorden aan naar elkaar. Vertel over het gevoel van spanning in je lijf, waar je bang voor bent en benoem ook dat je er samen uit wilt komen.

Stap 3 is voor jezelf zorgen. Spanning moet gereguleerd worden. Dus maak een lijstje van dingen die jou helpen om weer tot jezelf en ‘op adem’ te komen, letterlijk en figuurlijk. Denk aan:

• mindfulness
• ademhalingsoefeningen
• yoga
• kickboksen
• genieten van de natuur
• wandelen
• mensen zoeken met wie je kunt lachen
• uitgebreid in bad
• je verwachtingen van jezelf en anderen naar beneden halen
• potje janken

Stap 4 is blijven investeren in je relatie. Neem de dynamiek tussen jullie niet serieus, maar wel de gevoelens die deze losmaakt. Help elkaar om tot rust te komen, om te relativeren. Volgend jaar zitten jullie er heel anders bij.

Er is geen quick fix. Wat mij betreft zie je het als een jaar op en een jaar af. Een jaar spanning door corona en nu een jaar de tijd nemen om je zenuwstelsel weer tot rust te brengen.

Laat corona je relatie niet verzieken!

Ga samen met je partner bouwen aan een sterke, gezonde relatie. Download mijn e-book en ontdek hoe je dat doet.