Als je partner ziek, somber, onzeker of eenzaam is… hoe sluit je dan aan bij waar je partner zit? Hoe bied je steun zonder oplossing of een oppervlakkige ‘wat rot voor je’?
Het kan zijn dat je partner zich eenzaam voelt, of zichzelf een slechte vader of moeder vindt. Je partner kan ook ziek zijn, lichamelijk of door bijvoorbeeld een burnout. Misschien heeft jouw partner wel een negatief zelfbeeld, dus niet per se ziek maar wel iets dat steeds weer terugkomt. Je partner is niet happy. Het kan zelfs zo zijn dat je partner struggelt omdat jij ooit bent vreemdgegaan.
Hoe kun je nu goed aansluiten bij je partner zodat er weer een beetje verbinding ontstaat en je partner weer kan gaan groeien?
De vrouw met burnout
Er kwam laatst een cliënt in mijn praktijk en zij kampt met een burnout. Ze zat thuis en wist niet goed wat ze met zichzelf aan moest. Dat zie je vaker als mensen thuis komen te zitten door stress op hun werk bijvoorbeeld. Hun oplossing was altijd heel hard werken, wat even goed werkt en waarmee je ver komt, totdat je thuis zit en je afvraagt wie je nu nog bent en wat je nu nog kan.
Bij een burnout komen ook allerlei akelige patronen op tafel te liggen. Zoals het feit dat je hard werkte om niet te hoeven voelen, ik noem maar iets.
De vrouw uit dit voorbeeld had ook echt last van negatieve overtuigingen, dus zodra zij ging zitten en pauze houden, om te herstellen van die burnout, kwam ze zichzelf behoorlijk tegen. Ze had veel meegemaakt en voelde zich erg eenzaam. Ze was gewend om alleen te struggelen. Dat deed ze als kind al en dat deed ze nu ook binnen haar relatie.
Toen ik haar sprak was dat online, via Zoom. Ik kon niet dichtbij haar zijn. En dat voelt echt anders, wanneer je niet fysiek bij elkaar in dezelfde ruimte zit. Ik zag haar worstelen. Ze was verdrietig en zag er gebroken uit. Eigenlijk wilde ik alleen maar live bij haar zijn en haar laten voelen dat ze niet alleen was, ook al voelde dat wel zo voor haar.
Nu ken ik haar partner uit het All-in Relatietraject dat ze samen bij mij hadden gevolgd. Terwijl ik haar zo zag zitten, appte ik haar partner met de vraag: kun je even aanhaken? Hij was thuis en kon haar namelijk wél steunen.
Zijn aanwezigheid kon een antigif zijn voor haar overtuiging dat ze er alleen voor staat in het leven. En ik wil ook graag dat haar man leert om haar hierbij te helpen. Natuurlijk kwam hij erbij, ik ken hem niet anders als een lieve, behulpzame man. Hij zocht ook naar hoe hij beter voor haar kon zorgen. Dus hij liet zijn werk achter, kwam naar beneden en hield haar gewoon even vast.
Houd me vast
Alleen dat is al een hele mooie manier om je partner te steunen. Want terwijl hij haar vasthield, zag je haar gewoon ontspannen. Voor haar zenuwstelsel was dit alleen al goed. Het signaal dat er geen gevaar is. Soms kunnen dingen zo overwhelming voelen en dan helpt het als je voelt dat je niet alleen bent. Dat er iemand bij je is.
Als je partner zich eenzaam voelt, somber is of ziek is, vergeet dan niet om je partner simpelweg aan te raken. In afstemming natuurlijk, want niet elke partner wil plat geknuffeld worden.
Je partner aanraken is een hele fijne manier van steun bieden, waarbij je niets zegt maar laat voelen ‘ik ben bij jou’.
Overtuigingen
In dit gesprek raakten deze vrouw en ik met elkaar aan de praat over hoe het met haar ging en welke overtuigingen zij heeft over zichzelf. Nou, die waren niet mals. Terwijl als je deze vrouw zou zien, je een leuke, knappe, intelligente vrouw ziet die ook nog eens hartstikke intelligent is. Nou, zij vond zichzelf waardeloos, ondanks dat ze een man naast zich had die haar wil steunen en liefde geven. Zij voelde zich toch alleen.
Toen haar man hoorde welke overtuigingen zij had over zichzelf, was zijn reactie: “oh maar dat klopt helemaal niet. Je bent niet alleen. Je bent niet lelijk.”
Dit herken ik ook uit mijn eigen relatie. Als ik mijzelf niet mooi vond, zei mijn man ook altijd dat ik ‘heus wel mooi’ was. Daarmee zei mijn partner iets over mij en niet over zichzelf.
Dus ik vroeg deze partner wat er bij hem gebeurde. Hij benoemde dat hij haar heel alleen zag struggelen, dat dat niet zou hoeven en dat hij dat zo naar voor haar vond. Ik zag aan haar gezicht dat het niets voor haar deed! Ze bleef in dezelfde houding zitten en haar mimiek veranderde niet.
Zoiets helpt niet. Zoals het ook niet helpt als jij jezelf te dik vindt, dat iemand tegen je zegt dat je niet dik bent. Daar kun je helemaal niks mee.
Hoe is het voor jóu?
Ik zei tegen deze man: “Ik vraag je niet hoe het voor haar is, dat weet ze wel, ik vraag je hoe het voor jou is om haar zo te zien struggelen.” Toen vertelde hij over zijn eigen eenzaamheid, elke keer wanneer zij zich verstopt en niet meer met hem deelt hoe ze zich voelt.
Alles veranderde. Je zag haar ogen opengaan, ze was weer helemaal alert. Toen vertelde hij hoe machteloos hij zich voelde, terwijl hij zo graag van betekenis wil zijn. En dat het hem zo verdrietig maakte om haar zo akelig over zichzelf te horen denken.
Ineens verplaatste de focus van haar overtuigingen naar: wow, dit effect heeft het op jou. Meteen zei ze dat ze dat niet wilde. Er ontstond een gesprek waarin hij kon aangeven dat ze hem meer mocht betrekken, dat hij dat fijn zou vinden. Er was weer verbinding.
Deel dus gewoon met je partner: ik vind het zo erg dat je zo over jezelf denkt. Het maakt uit of jij komt met hoe het voor jou voelt als je partner struggelt. Hoe machteloos het jou laat voelen, of hoe verdrietig het je maakt. En laat alsjeblieft je tranen zien.
Ik spreek zoveel partners die daarover zeggen: “Maar ik wil niet komen met hoe het voor mij is, want hij of zij is al zo zwaar belast.”
Dit is echt larie.
Ik zag gewoon gebeuren bij haar dat ze zich weer gesteund voelde. Dat ze weer hoop kreeg. Zonder het over die overtuiging te hebben dat ze er alleen voor stond. Het was zichtbaar en voelbaar dat ze niet alleen was en dat haar partner oprecht betrokken was op haar. Sterker nog: er zelf ook last van had.
Nog even een kanttekening: ik zie ook stellen die komen met hun eigen klachten. Bijvoorbeeld een man die klaagde bij zijn vrouw dat hij zich zo eenzaam voelde, terwijl zij worstelde met een groot verlies. Dat is niet helpend.
Het gaat erom dat je kijkt naar je partner, goed waarneemt wat je ziet en dat op je in laat werken hoe erg dit is voor je partner. Je focus is dus wel gericht op je partner wanneer je komt met wat het met jou doet.
Samen in de put zitten
Een ander voorbeeld is een man die een keer bij mij in de praktijk zat en vertelde over zijn eenzaamheid, wat echt ‘story of his life’ was. Het raakte me om hem zo te zien worstelen met zichzelf. Met dat gevoel van existentiële eenzaamheid. En misschien herkende ik er wel iets in van mijzelf.
Dus ik deelde met hem hoe erg ik het voor hem vond en ik liet ook mijn tranen zien, want het raakte me echt. Met als gevolg dat hij zei: “oh nee, nee, dat was niet de bedoeling, ik wilde je niet aan het huilen maken.’
Je gevoelens delen heeft dus wat ondertiteling nodig. Ik legde hem uit dat ik het prima aankon, maar dat zijn verhaal me oprecht verdrietig maakte. Dat ik het zo erg vond voor hem dat hij zich eenzaam voelde, zich al zijn hele leven zo alleen voelde. En hoe onrechtvaardig ik het vond dat hij zo alleen gelaten werd met dit gevoel.
Zoiets delen kan heel veel effect op iemand hebben. Eigenlijk ga je naast iemand in de put zitten. Ik liet tot me doordringen hoe hij zich zou kunnen voelen en ik voelde met hem mee. Dat was geen trucje, het was super authentiek. Ik liet me raken. Dus mogelijk resoneert het aan iets wat ik zelf ken. Al ga ik het daar verder niet over hebben, maar ik kan wel delen dat ik weet hoe het is om eenzaam te zijn.
Bij een ander stel dat maar geen verbinding kon krijgen op emotioneel niveau, vertelde de man ineens hoe moeilijk hij het vindt om mensen los te laten, om afscheid te nemen. Het liefst zou hij een achterdeurtje nemen en geen ‘doei’ zeggen. Dat trof haar en ze vertelde dat ze dat herkende. Dat zij het ook zo lastig vond om afscheid te nemen van mensen. Ineens keek hij op. Herkenning.
Het was heel mooi om te zien. Ineens vinden twee mensen elkaar die beiden moeite hebben met afscheid. Of een therapeut en cliënt vinden elkaar als het gaat over eenzaamheid.
Niet meer alleen
Kijk maar eens naar die cliënt die zo eenzaam was. Doordat ik deelde hoe erg ik het vond en hoe het mij raakte, was er ineens een ervaring dat hij niet alleen was.
Dit is natuurlijk maar één ervaring. Daar heb je er veel meer van nodig. Maar als dit in je relatie speelt heeft het heel veel effect als je zulke ervaringen opdoet bij elkaar.
De laatste tijd worstel ik zelf wat meer met mijn zelfbeeld, met name hoe ik eruit zie. Ik denk dat heel veel vrouwen dit herkennen. Ik word wat ouder, heb kinderen gekregen en vind mezelf niet zo mooi meer. Dan heb ik niks aan een man die zegt: “wat rot voor jou” en dan weer verder gaat met zijn dingen. Liever heb ik dat hij gewoon naast me komt zitten en deelt hoe erg hij het vindt, of dat hij zich kan voorstellen dat ik me rot voel als mijn lichaam zo verandert na het krijgen van kinderen.
Ineens ben ik dan ook niet meer bezig met dat ik niet mooi genoeg zou zijn. Dan ben ik bezig met dat we samen zijn en hij me echt begrijpt.
Echt, je verlegt de spotlight naar een ander en veel helender stuk van het gesprek.
Alles is oké
Dus als je partner struggelt: zorg dat je er bent, vraag door en luister goed. Laat het op je inwerken en deel met je partner hoe het voor jou is om hiernaar te kijken. Vertel dat je er buikpijn van krijgt of misselijk van wordt, of misschien dat het je boos maakt en je de neiging hebt om ergens mee te gooien. Of dat je voelt dat het je ook bang maakt en je de neiging hebt om maar niks meer te zeggen.
Alles is oké.
Als jij je partner pijn hebt gedaan
Nu geef ik je voorbeelden van als je partner verdrietig of ziek is, en dan is het makkelijker om voor je partner te zorgen. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat jij je partner iets hebt aangedaan. Dan wordt het spannender.
En toch: stel een van beide partners is vreemdgegaan. Dan is je partner die niet is vreemdgegaan het meest gebaat bij dat je stilstaat hoe pijnlijk dat moet zijn geweest voor hem of haar, dat je echt mee voelt. En niet in schuld of schaamte terecht komt.
En wat als je zelf struggelt?
Veel vrouwen die in relatietherapie willen, krijgen hun partner niet mee. Pas ook hier op dat je niet met je partner bezig bent. Dat het goed zou zijn voor je partner om aan zichzelf te werken of dat jullie zo weinig verbinding hebben met elkaar. Dat is veel te algemeen en daar kan je partner niks mee. Maar wanneer je deelt hoe eenzaam je je voelt of hoe erg je verlangt naar iets anders voor de toekomst, of dat je je zorgen maakt…. dan zul je merken dat je veel eerder de aandacht hebt van je partner en ook eerder de bereidheid zult zien om met je mee te gaan naar bijvoorbeeld relatietherapie. Niet voor zichzelf, maar voor jou.
Wees dus ook niet bang om steun voor jezelf te vragen.
Wat heb jij nodig in de relatie? Wat heb jij nodig wanneer jij je eenzaam of verloren voelt of in de war? Vertel aan je partner hoe het echt voor je is, en je zult zien dat je partner veel eerder in beweging komt.