Mijn relatie was niet altijd zo rustig. We zwegen, maakten ruzie, en worstelden al heel wat af samen. We zochten verbinding met elkaar, maar ook met onszelf. We zochten naar hoe onze eigenheid kon blijven bestaan naast de ander. Een persoonlijk verhaal over hoe wij in rustig vaarwater kwamen met onze relatie.
Mijn relatie was jaren lang hard werken, but look at us now! Laatst hoorde ik iemand een relatie beschrijven als zwemmen door de branding. “Hard werken, maar als je doorzet, kom je in rustiger vaarwater.” Zo herkenbaar. Die branding was bij ons het volgende:
- We verwachtten dat de ander ons gelukkig zou maken
- We wisten niet goed hoe we onze behoeften kenbaar moesten maken
- We namen onszelf niet serieus
- We hadden andere verwachtingen van ons huwelijk
- We namen geen verantwoordelijkheid voor onszelf
Ongezonde patronen
In onze relatie was een dynamiek van verlatingsangst en bindingsangst. Eigenlijk zou de dans van nabijheid-afstand een vloeiende beweging moeten zijn. Onze relatiedans was houterig, onzeker en onbevredigend. Er was altijd iemand teleurgesteld. We stonden op elkaars tenen, namen the lead op het verkeerde moment en genoten niet van dezelfde muziek. Mijn man vertrok dan liever van de dansvloer en ik bleef stampvoetend achter, soms letterlijk. Ik was bang voor de afstand die hij creëerde. We hadden een avontuurlijke, intense maar ook doodvermoeiende relatie. We hebben door de jaren geleerd wat onze patronen en valkuilen zijn. We dansen nu anders, op andere muziek dan we gedacht hadden en we nemen verantwoordelijkheid voor onze eigen stappen. We zijn een goed team.
Ik denk dat ik onafhankelijker ben geworden. Eerder zat ik (letterlijk) te wachten tot hij thuis kwam. Ik voelde me eenzaam en onrustig, en verwachtte (onbewust) het geluk van hem te krijgen. Dat legde een druk op hem, waardoor hij zich emotioneel terugtrok, wat mij weer onzeker maakte natuurlijk. Achteraf zo begrijpelijk!
Wat geef je je kinderen mee?
Ik kijk wel met gemengde voelens terug op onze relatie, nu bijna 18 jaar. Wat hebben we onszelf en elkaar veel geweld aangedaan! Meestal onbewust. De gevolgen gaan verder, en dit is het meest pijnlijk om toe te geven: onze oudste zoon heeft ons veel ruzie zien maken, hij heeft veel spanning meegekregen. Nu ‘mag’ hij leren bij een kindercoach hoe je je grenzen bewaakt en hoe met je boosheid omgaat. Onze dochter moet huilen als ze een behoefte kenbaar maakt en trekt zicht terug als ze ten diepste bang is voor de relatie met ons. Shit. Hadden we dat kunnen voorkomen? Wat voor voorbeeld hebben we gegeven aan onze kinderen?
Zoals je met jezelf omgaat (inclusief de moeilijke ervaringen die ze in je lijf en ogen terugzien) en zoals je met elkaar omgaat, hebben veel invloed op hoe kinderen naar zichzelf en de wereld kijken. Ik zie onze hechtingsstijlen terug bij onze kinderen. Dat is confronterend. We willen voor hen iets anders. Dit is tegelijkertijd onze voornaamste reden om altijd aan onszelf te blijven werken en in onze relatie te investeren: zodat ze vast een paar lessen meekrijgen en niet dezelfde pijn in hun relatie.
In het rustige vaarwater
Nu is het beter, zo is het goed. We ervaren dat rustige vaarwater. Soms kan ik het nog niet geloven. Geen gezeik en verwijten, wel veel positief contact. Als het water onrustig wordt, weten we hoe we door die branding terug naar het rustige vaarwater kunnen komen. Het helpt mij bijvoorbeeld dat mijn man tegenwoordig eerlijk zegt waar hij last van heeft, zonder van de dansvloer te vertrekken. Zo van: dit nummer wil ik niet. Het helpt hem dat ik onafhankelijker ben.
We weten voldoende van elkaar om te begrijpen waarom we reageren zoals we doen en wat we wel of juist niet van elkaar nodig hebben. Nu ik ervan doordrongen ben dat ik met mijn ‘gezeik’ over zijn grenzen ga, hem kwets of zelfs wegjaag, wil ik die route niet meer nemen.
“Vind je het niet vervelend, dat ik tegenwoordig zoveel weg ben?” vroeg ik hem laatst. Hij zei dat hij het fijn vond dat ik lekker mijn eigen gang ga. “Veel relaxter” zei hij, en “nu krijg ik de kans om je te missen en bij je te willen zijn“. Tegenwoordig moeten we het inplannen om elkaar te ontmoeten, wat we ook redelijk trouw doen. Maar ik red me prima als hij werkt en ik thuis ben bij de kinderen, en ik kan het ook los laten als ik zelf ga werken en hij thuis is. We hebben goede afspraken, maar we pakken het verschillend aan (soms nog steeds irritant dus). ’s Avonds ga ik sporten, studeren of ik spreek met iemand af.
Hoe kom je in rustig vaarwater?
Ik denk dat het belangrijkste in ons proces is dat we elk onze eigen verantwoordelijkheid nemen. En deze valkuil geldt voor veel stellen: we zijn allemaal geneigd de ander verantwoordelijk te maken voor wat we gemist hebben in ons leven of wat we nu nodig hebben. Denk aan aandacht, liefde, bevestiging of juist vrijheid. Om dit te doorgronden bij onszelf (en elkaar) hadden wij relatietherapie nodig en ook de nodige persoonlijke processen.
Tegenwoordig voel ik voel me autonomer, zelfstandiger, maar voel ook meer dan ooit de verbondenheid met mijn man. En misschien nog wel meer met mezelf, want dat ging daar wel aan vooraf. Ik voel me gemotiveerder dan ooit om mezelf gelukkig te maken. En daar plukt mijn man weer de vruchten van. Ik ga meer mijn eigen gang, voel me vrolijk en energiek, ik besteed meer aandacht aan mijn uiterlijk en ik pak op tijd mijn rust. Ik doe leuke dingen, ontmoet andere mensen en kom thuis met nieuwe verhalen en ervaringen. Vanuit verbondenheid met jezelf de verbinding met de ander. Want natuurlijk wil ik hem nog steeds gelukkig maken en geven wat hij nodig heeft, maar de plek van waaruit ik dat doe is anders, krachtiger, echter.
Regie nemen over jezelf
Dus als ik onvrede voel (ook over de relatie), check ik eerst hoe dat zit bij mij van binnen. Ik wil leven van binnenuit en niet automatisch in oude patronen bewegen. Ik heb ontdekt dat ik heel goed voor mijzelf kan zorgen, beter dan mijn man of iemand anders. Ik projecteer niet meer al mijn stress of onrust op mijn relatie. Wat ik voel is meestal een storm in een glas water. Dat glas water ben ik ook meestal zelf. Dus de oplossing ligt dan bij mij, niet bij een ander. Ha. Eigenlijk heel fijn, want ik ben niet machteloos overgeleverd aan de grillen van mijn relatie (of het leven). Ik heb regie.
Mijn man heeft zijn eigen proces en ik bewonder hem daarin. Ik voel nu ook meer ruimte om hem te steunen en zijn tempo te volgen, in plaats van te pushen en te eisen. Ik ervaar meer gelijkwaardigheid.
Verbinding met jezelf
Verbinding met jezelf is altijd de eerste stap in (h)echt contact met de ander. Dus als je je vandaag verloren voelt, of bang, onzeker over je relatie of over jezelf…
- Ga dan niet hard werken om jezelf of een ander te bewijzen dat je oké bent, maar leer stilstaan bij hoe je naar jezelf kijkt
- Ga je geluk niet van je partner verwachten maar ga iets doen wat JIJ nodig hebt om je gelukkiger te voelen
- Richt je dan niet tot je partner maar keer naar binnen en leer zorgen voor jezelf
- Richt je vanuit de verbinding met jezelf tot je partner en geef aan waar je naar verlangt
Mooie oefening: Ga op de bank zitten met je ogen dicht en keer naar binnen. Wat stormt er? Wat is er nodig? Wees liefdevol en mild. Aanvaard alles wat je tegenkomt. En stel jezelf gerust. Het komt wel weer goed.