Wie vroeger met een houten treinbaan speelde, ontdekte al op jonge leeftijd dat twee treintjes maar op één manier aan elkaar vast kunnen. Wanneer de plus (+) van het ene magneetjes de min (-) van het andere magneetje raakt, klikt het vast. Draai je het treintje om, dan stoten ze elkaar af. En zo is het nou ook met seks.
Het klikt!
In het begin van je relatie ben je zo’n plus en zo’n min. Het is leuk, je voelt je tot elkaar aangetrokken, de seks is goed, kortom: het klikt! Als je langer bij elkaar bent, ga je meer op elkaar lijken. Je past je aan elkaar aan om de goede verbinding maar niet te verliezen. Dus je negeert dingen van jezelf, of houdt ze achter. Bijvoorbeeld bepaalde behoeften of gevoelens. Je bent je er waarschijnlijk niet eens bewust van. We doen het allemaal, het is niet gek. Je komt minder op voor wie jij bent en wat jij nodig hebt. Zo stellen we de relatie veilig. Zo is het goed. Denken we.
Eerlijk zijn
Ik ben gek op romantische komedies. Toen ik mijn man leerde kennen, gingen we heel vaak naar de film. Ik wist niet beter of hij vond het ook leuk om naar te kijken. Op een goede dag – toen we al een paar jaar getrouwd waren – riep hij uit: “ik kijk altijd met tegenzin naar dit soort films en ik doe het niet meer!” Ik had werkelijk geen idee dat hij dit zo vreselijk vond. In eerste instantie schuurde het. Ik voelde me een beetje bedrogen en ook ineens alleen. Moest ik al die romantische films (dat zijn er veel!) vanaf nu alleen kijken? Toch ben ik blij dat hij eerlijk is geweest. We zijn twee compleet verschillende mensen. We hoeven niet hetzelfde te doen of te willen. Zo zijn er veel meer voorbeelden te bedenken waarin we onze individualiteit, onze eigenheid, niet aan onze partner laten zien. Als we dat wel doen, gaan we meer naar elkaar verlangen. En ik maar denken dat een slapend seksleven alleen door de komst van kinderen kwam!
Verbondenheid en autonomie
Esther Perel gaf een hele heldere TED-talk over het geheim van verlangen in een langdurige relatie. Hoe kun je verlangen naar iemand die je al ‘hebt’? Het gaat volgens Perel over afstemmen van twee fundamentele menselijke behoeften: verbondenheid en autonomie. We hebben aan de ene kant behoefte aan veiligheid, voorspelbaarheid, zekerheid (verbondenheid) en aan de andere kant aan avontuur, nieuwe ervaringen, gevaar, mysterie (autonomie).
Esther Perel: “Verlangen heeft ruimte nodig”. Je moet de kans krijgen om te verlangen naar je partner. Dan moet er ruimte tussen jou en je partner zijn, zodat er verlangen kan ontstaan. Daarvoor kun je dus niet altijd verbonden zijn, niet altijd samen, niet teveel van hetzelfde. Maar ook niet altijd alleen met je eigen dingen bezig. Niet twee plusjes en ook niet twee minnetjes. Het lijkt hetzelfde en lekker veilig, maar het creëert stiekem toch afstand. Ongezonde afstand. Schijnveiligheid. Op een dag ‘klikt’ het niet meer. Net als bij die houten treintjes.
Te veel autonomie of te veel verbondenheid?
Volgens Esther Perel zijn stellen tegenwoordig te veel op verbondenheid gericht zijn. Ik ken echter ook stellen die allebei heel autonoom zijn en voor wie het juist een uitdaging is om tijd voor elkaar vrij te maken, kwetsbaar bij elkaar te zijn, meer de verbinding opzoeken zou je kunnen zeggen. Ook zij zijn twee plusjes of twee minnetjes en zijn min of meer uit balans. Dat hoeft niet erg te zijn, zolang ze er allebei tevreden mee zijn. Zelf denk ik dat er altijd een punt komt dat je ontevreden bent met teveel autonomie in je relatie of teveel verbondenheid. Meestal omdat een van beide partners verandert, of iets gaat missen in de relatie. Een relatie is altijd in beweging, je blijft nooit precies dezelfde en je partner ook niet. Je behoefte daarin verandert. Met een druk gezin snak je misschien naar meer autonomie en is het lastig je los te trekken uit de verbinding. Als je allebei hard werkt, mis je misschien de verbinding en raak je elkaar soms een beetje kwijt. Waarom vind je het lastig om aan te kaarten dat je meer vrijheid wil? Of meer connectie? In ‘de dans van het leven’ mag het er allebei zijn: we bewegen naar elkaar toe en van elkaar af. De vraag is: is het evenwicht tussen autonomie en verbondenheid zoals dat op dit moment bij jullie is, wat jullie allebei willen?
Blijf wie je bent
Je hebt het nodig om anders te mogen zijn dan je partner en hem of haar van een afstand te kunnen bewonderen. Blijf dus wie je bent! Dat werkt andersom net zo. “Het is wanneer ik mijn partner van een comfortabele afstand zie en deze persoon zo bekend en vertrouwd is, maar opnieuw een beetje mysterieus is en op een bepaalde manier moeilijk te bereiken is.” aldus Esther Perel.
Het is noodzakelijk voor een goed seksleven, om je eigenheid vast te houden. Dat wat jou tot een uniek persoon maakt: je verlangens, emoties, dromen, passies. Waar moet jij om lachen? Wat maakt jou enthousiast? Waar droom je van? Wat wil je bereiken? Met wie wil je omgaan? Als je dat mag laten zien, dan kom je tot je recht. Dan ben je gedreven, enthousiast, gelukkig. Je partner zal van een afstandje naar je kijken en naar je gaan verlangen. En jij zult de afstand ook opmerken en naar je partner gaan verlangen, die hopelijk net zo dicht bij zichzelf durft te blijven als jij. Want wat is dat aantrekkelijk! De volgende stap is de verbinding weer opzoeken. Van op eigen benen staan naar samen zijn. Van je eigen ding doen naar in elkaar opgaan in de seks, om van daaruit weer op jezelf te kunnen en mogen zijn. Hoe werkt dat bij jullie?
Verlangen
Sinds ik mijn eigen praktijk ben begonnen, kom ik enthousiast thuis met ideeën voor deze website en mijn eigen toekomst. Ik heb meer energie. Ik probeer ook thuis beter voor mijzelf te zorgen, door te bespreken wat ik wil en nodig heb in plaats van mezelf alleen maar weg te cijferen voor man en kinderen. Wat mij opviel was dat mijn man ineens veel meer geïnteresseerd was in mij. Misschien omdat ik zo vrolijk was? Of omdat ik hem minder hard nodig had? Hij keek naar me met een blik die ik al een tijdje miste. Ik hoorde laatst iemand zeggen: “Als ze thuiskomt met leuke ervaringen en ideeën, dan vind ik haar pas echt aantrekkelijk!”
Andersom vind ik mijn man heel aantrekkelijk in gezelschap. Als hij met andere mensen in gesprek is. Als hij staat te lachen. Dan ben ik extra verguld met het feit dat hij na die avond weer met mij mee naar huis gaat. Het is opwindend als je partner naar je verlangt, maar niet als je partner je nodig heeft, op een claimende manier. Hoe je gehecht bent (en dus of je vooral gericht bent op de verbinding of vooral op autonomie) heeft hier alles mee te maken. Het helpt echt als je weet hoe dat bij jullie zit!
Praat over seks
Wist je dat praten en seks even belangrijk zijn voor een relatie? Wat voor jou als een comfortabele afstand voelt, kan voor je partner verstikkend of eenzaam voelen. Wat voor de een prettig is, heeft de ander nare ervaringen mee. Misschien blijkt je partner je graag te willen geven waar je naar verlangt, maar moet je daarvoor wel eerst open (en kwetsbaar) zijn. Praat over seks. Denk niet dat je alles al weet van elkaar. Je partner is geen vaststaand gegeven. Hij of zij is ook in beweging en verandert in de loop van de jaren. Er is altijd wat te ontdekken!
Sommige stellen geven aan dat ze niet goed weten hoe ze open over seks moeten praten. We spreken een verschillende taal, hebben andere behoeften en als we het al lastig vinden om kwetsbaar te zijn…. des te meer als je het samen over seks moet gaan hebben! Begin daarom gerust met meer openheid en kwetsbaarheid op andere gebieden in jullie leven. Het praten over seks zal daardoor vanzelf ook makkelijker worden.
Ga op ontdekking
Hoe zorg je dat je seksleven leuk blijft? Door je autonome zelf te blijven, anders te durven zijn, door te laten zien wat jou tot jou maakt. Dan word en blijf je onweerstaanbaar voor de partner die van je houdt. En durf van daaruit (wie jij bent en wat jij aan ervaringen meeneemt) de verbinding met je partner aan te gaan, kwetsbaar te zijn, dichtbij, betrokken. Een ontdekkingstocht naar jezelf én naar de ander. Goede reis samen!