Zelfsabotage betekent dat je jezelf dwarsboomt. Je kunt jezelf saboteren in wie je bent en in wat je doet. Het gevolg is dat je je doelen niet bereikt. Dat je niet krijgt wat je graag wil. Wanneer je herkent hoe je jezelf saboteert, kun je het ook stoppen.
Zelfsaboteren is een uitvlucht om iets niet te hoeven voelen. Alsof je jezelf ‘beschermt’ tegen pijn en onrust.
Je wilt bijvoorbeeld een fijne relatie, maar het lukt je niet om je partner te bereiken. Of je krijgt van je partner niet de reactie waar je op hoopt. Dat doet zeer en kan beangstigend zijn. Dan is zelfsabotage een vorm om je angst niet onder ogen te hoeven komen.
Het kan ook zijn dat je een andere baan zou willen, maar dat je jezelf remt om dat te bereiken. Door zelfsabotage. Omdat je bang bent om te falen, of omdat je het niet overziet. Dan kun je heel erg balen van jezelf.
Of je doet gewoon heel gemeen tegen jezelf omdat dat is wat je kent. Zo gaat het al je hele leven. Je hebt de negatieve stemmen als het ware ingeslikt. Stel je toch eens voor dat je iets positiefs zou doen richting jezelf….
Op welke manier saboteer jij jezelf?
Zelfkritiek
Je bekritiseert jezelf in wie je bent en hoe je de dingen aanpakt. Het is niet goed genoeg. Door zo kritisch te zijn, maak je het onveilig voor jezelf. Heb je ooit een kind zien spelen en dromen zien najagen in een onveilige omgeving? Natuurlijk niet. Als je je niet op je gemak voelt, schakel je over op overleven. Dan probeer je gewoon in het gareel te lopen, fouten te voorkomen en vertel je jezelf dingen als:
“Je moet beter je best doen”
“Waarom moet je altijd zo moeilijk doen?”
“Het is jouw schuld dat…”
Ook kun je je verantwoordelijk voelen voor anderen. Dan is het jouw schuld dat zij zich rot, onbegrepen, alleen voelen. Dus als je partner ergens van baalt, kun je dat voor de volle 100% op jezelf betrekken en je wentelen in zelfkritiek. Op die manier hoef je niet werkelijk onder ogen te komen dat je je partner voor een deel gelukkig maakt, maar op dit moment inderdaad voor een deel teleurstelt. Ik weet zeker dat je partner liever heeft dat je serieus nadenkt over wat jij kan doen om de relatie te verbeteren, dan dat je alleen maar bezig bent met jezelf en jouw zogenaamde tekortschieten.
Vermijding
Als je meer een vermijder bent, dan trek je je terug. Je stelt taken uit, omdat je ten diepste bang bent om fouten te maken of afgewezen te worden. Je verdooft jezelf met alchohol, pillen, gokken, obsessief eten of sporten, netflixen, roken… om maar niet te hoeven voelen dat je pijn of angst ervaart. Je kunt je in je relatie ook terugtrekken uit het contact. Zo hoeft je partner (of iemand anders) niet te zien hoe ongemakkelijk, zwak of kwetsbaar jij je voelt. En kun je ook nergens op aangesproken worden. Even voel je het niet, maar je bereikt ook niet wat je wilt. Je gaat het simpelweg niet aan. Daarnaast bied je jezelf geen kans om in contact met de ander tot je recht te komen. Misschien dat je partner je wel liefde, begrip of steun kan bieden. Je beschermt jezelf tegen iets waar je bang voor bent, maar je ontneemt jezelf ook iets.
Straf
Zelfsabotage kan ook voorkomen in de vorm van straf. Dat kan een straffende stem zijn die lijkt op de stem van Zelfkritiek, maar dan meer kleinerend. Het kan ook letterlijk bestraffend zijn. Denk maar aan jezelf fijne dingen (ontspanning!) ontzeggen, jezelf verplichten iets te doen wat je niet wilt of jezelf pijn doen (automutilatie). Je vindt jezelf dom, stom, lelijk, onhandig. En je bent niet bang om jezelf dat duidelijk te maken.
Welke vorm van zelfsabotage is jou het meest vertrouwd? Wanneer kom je hierin terecht? Wat triggert jou om jezelf te dwarsbomen? Wat probeer je te voorkomen door dat te doen?
Als je het lastig vindt om dit patroon bij jezelf te herkennen, vraag het dan eens aan je partner. Vaak ziet onze geliefde eerder wanneer en hoe wij dat we onszelf tekort doen. Onze partner heeft vaak betere bedoelingen met ons dan wij met onszelf.
Je hebt erkenning nodig
Als we iets voelen hebben we ten eerste erkenning nodig. Voor onze geraaktheid, angst, boosheid, onrust. In de eerste plaats hebben we dat van onszelf nodig, maar een partner kan je zeker helpen hierbij!
Tijdens een nascholing omschreef een trainer het als volgt:
Angst wil gedragen worden
Verdriet wil getroost worden
Boosheid wil aankomen
Vreugde wil gedeeld worden
Geweldig toch? Helder en praktisch. Hebben we nog meer nodig?
Ja, daarnaast hebben we gedrag nodig dat ons wél helpt bij het bereiken van wat we willen en nodig hebben. Het afronden van taken, ons gehoord weten door onze partner, onze kwetsbaarheid delen met een belangrijk iemand zodat we niet meer alleen zijn. Stoppen met destructief gedrag, starten met zelfzorg.